Du ký “ Vạn lý độc hành “ , một mình một ngựa sắt Honda wave alpha 100cc đi từ Móng Cái – Đông Bắc Việt Nam đến đảo Phuket – Tây Nam Thái Lan , dự kiến hơn 3 tháng và 10.000km .
Những ngày ở Cô Tô và từ Cái Rồng – Cửa Ông – Tiên Yên đến Móng Cái , 135km .
Quần đảo Cô Tô nằm giữa đường từ Hòn Gai đi Móng Cái và ở ngoài biển xa của vịnh Bái Tử Long , cách đất liền 50km , tàu nhanh đi chỉ 1 tiếng đồng hồ . Huyện đảo Cô Tô gồm 17 đảo với diện tích 46,2km2 và số dân gần 6.000 người , sống chủ yếu trên 3 đảo lớn gần nhau là : đảo Cô Tô , đảo Thanh Lân và đảo Cô Tô Con .
Tên cũ của đảo là Chàng Sơn , từ lâu đã là nơi cư ngụ của thuyền bè ngư dân vùng Đông Bắc nhưng chưa thành nơi định cư vì luôn bị những toán cướp biển Trung Hoa quấy phá . Năm 1832 , Nguyễn Công Trứ với cương vị Tổng Đốc Hải An , gồm Hải Dương và An Quảng , đã xin triều đình cho thành lập làng xã , cắt người cai quản . Làng đầu tiên có tên là làng Hướng Hóa . Sau đó nhà Nguyễn xây đồn Hướng Hóa canh phòng giặc biển và cho thu thuế . Ngày nay những “ Ông quan “ lo cho dân cho nước như ông Nguyễn Công Trứ chỉ tìm thấy trong . . . sử sách ! Thay vào đó ta gặp khắp nơi trên đất nước Việt Nam là những “ Thằng quan “ , tâm và trí chỉ lo chuyện tham nhũng vơ vét của công , của nhân dân để bỏ vào túi riêng không đáy !
Điện lưới quốc gia đã được đưa ra Cô Tô cuối năm 2013 . Đảo có nhiều hồ chứa nước và hầu hết dân trên đảo được sử dụng nước máy . Trước đây chỉ có nhà nghỉ 10 phòng của Ủy ban . Mấy năm gần đây dân được nhà nước ưu đãi cho vay tiền để làm du lịch nên nhà nghỉ , khách sạn đã mọc lên rất nhiều và rất nhanh ! Cấu tạo địa chất của đảo là đảo đất xen lẫn đá vôi . Phong cảnh rất đẹp , có rừng có núi có vô số những bãi biển trong xanh chưa bị ô nhiễm nên nhiều nơi có cả san hô !
Các điểm thăm quan trên đảo Cô Tô gồm : Tượng đài Bác Hồ , bãi biễn tại thị trấn , bãi Hồng Vàn , bãi Nam Hải , cảng Bắc Vàn , đê chắn sóng , rừng Chõi nguyên sinh , hồ chứa nước Trường Xuân , hải đăng Cô Tô .Thị trấn có vài con đường song song bờ biển và vài con đường cắt ngang , đủ để khách khám phá các ngõ ngách nơi này bằng . . . đôi chân , trong một buổi chiều mát trời !
Một điểm không được bỏ qua đó là hải đăng trên ngọn núi giữa đảo . Có thể thuê xe máy để tự khám phá đảo , thuê xe ôm chở lên hải đăng để . . . chụp hình rồi xuống , hoặc đi bộ 2,5km đường đi dạo ven biển cộng với 2,5km đường lên dốc núi . Mình chọn đi bộ để được . . . Tôi với Trời bơ vơ và để được . . . “ nghe từng chiếc lá rơi bên bờ cỏ “ ! Bên bờ biển , có con đường lát gạch đỏ , dài hơn 2km , có nhiều cây dương liễu hai bên lối đi . Đường này một bên là rừng dương và một bên là bãi biển hoang vắng rất đẹp , được đặt tên là Đường Tình Yêu . Tình Yêu thì không thấy đâu nhưng có thấy và thấy rất nhiều . . . rác ! Khủng khiếp vô cùng ! Tạm thời ta có thể đổi tên đường này thành . . . “ Đường rác Cô Tô “ !
Trở lại với hải đăng . Sau cuộc lội bộ “ chinh phục “ hải đăng , leo lên đến hải đăng trên núi cao ta nhận phần thưởng là được ngắm toàn cảnh đảo Cô Tô từ trên cao , thấy cả hai đảo hàng xóm như ở trong tầm tay là đảo Thanh Lân phía đông và đảo Cô Tô Con phía bắc . Trên đường đi thỉnh thoảng sẽ thấy xe ôm chở du khách vèo vèo lên hải đăng vì du khách bây giờ chỉ muốn ” cởi xe , xem hoa và . . . chụp hình cho Facebook ! “
Trên đường ngược về thị trấn , đi hết “ Đường rác Cô Tô “ , sẽ bắt đầu vào thị trấn . Nơi đây có tượng đài Bác Hồ để kỷ niệm lần Bác Hồ đi bằng trực thăng ra thăm quân và dân đảo này vào ngày 9 tháng 5 năm 1961 . Nhân dân trên đảo đã xin phép và dựng tượng bán thân Bác năm 1968 . Năm 1976 tượng bán thân này được thay bằng tượng toàn thân , năm 1996 lại một lần nữa , tượng bê tông được thay bằng đá hoa cương , nhìn ra biển . Bác Hồ chắc chắn sẽ không hài lòng , thậm chí sẽ buồn lòng và không cho phép lấy tiền của dân để làm tượng Bác và lại làm đến đến . . . 3 lần như vậy ! Đây cũng là kỷ lục lạ lùng của đảo Cô Tô mà không nơi nào trên đất nước Việt Nam có được !
Tượng đài Bác Hồ thì trân trọng và làm đến 3 lần nhưng con “ Đường Tình Yêu “ dài hơn 2km ngay trước tượng đài Bác Hồ thì lại để thiên hạ đem rác đến tha hồ đổ để đến nỗi đã trở thành . . . “ Đường rác Cô Tô “ . Không khéo thì nơi đây bị tai tiếng , thậm chí là bị khiển trách và lên án vì . . . xúc phạm đến lãnh tụ !
Chuyện về du lịch nơi đây cũng xin có vài cảm nhận chủ quan được nêu ra để góp ý xây dựng cho Cô Tô “ đàng hoàng hơn , tươi đẹp hơn “ , xin lưu ý là tươi đẹp hơn chứ không cần to đẹp !
Dân ở đây được dễ dàng vay tiền để sửa nhà , xây nhà thành nhà nghỉ , khách sạn nhưng cũng như khắp nơi trên đất nước ta , chủ nhà thường kiêm luôn . . . kiến trúc sư nên hầu hết khách sạn nào cũng được xây dựng , thiết kế yếu kém vô cùng , thậm chí vẫn tốn kém nhưng sai bét hết ! Chủ yếu xây cho nhanh , gắn máy lạnh máy nóng vào và . . . thu tiền ! Nhà của tư nhân mà giống như là của nhà nước , có làm mà không có bảo dưỡng , nếu có bị hư cái gì hay bị thiếu cái gì thì . . . Anh thông cảm ! Nhưng tiền bạc thì vẫn lấy đủ !
Coi bộ dân ở đây mới hôm qua và hôm nay vẫn còn hành nghề chính là đánh bắt cá nên chưa có một tí gì về nghiệp vụ trong ngành du lịch , còn bản năng và mong muốn chặc chém để moi tiền du khách chắc đã có sẵn trong huyết thống của ta , chỉ chờ có dịp là thể hiện triệt để ! Chúng ta không quan tâm đến đạo đức kinh doanh ? Hay hoàn toàn không dạy trong gia đình , trong nhà trường và trong xã hội về đề tài này ?
Tới đây tóc đã dài nên cũng là dịp hiếm có để được cắt tóc trên đảo Cô Tô . Ghế ngồi của tiệm hớt tóc được để lộ thiên dưới một gốc bàng tỏa bóng mát . Một điểm nên lưu ý là thợ hớt tóc ở ngoài Bắc không mặn mà với chuyện . . . ngoáy tai nên nếu có làm thì cũng chỉ . . . quẹt quẹt , nàm nấy nệ thôi !
Từ giã Cô Tô , được về đảo Cái Bầu bằng tàu nhanh nên chỉ sau một giờ đồng hồ đã đến bến tàu Cái Rồng – Vân Đồn . Lấy xe máy gởi tại khách sạn trước đó mấy ngày , tạm biệt Cái Rồng , tạm biệt Vân Đồn để tiếp tục lên đường ngược ra Quốc Lộ 18 , đi về biên giới Việt Nam – Trung Cộng . May mắn gặp thời tiết thuận lợi , nắng ráo nên chưa đến 20 phút là đã đến Cửa Ông . Từ thị trấn Cửa Ông , trực chỉ trên Quốc Lộ 18 theo hướng Bắc chừng 40km ta sẽ đến Tiên Yên .
Tiên Yên là cứ điểm quan trọng của lính Pháp trước đây , án ngữ ngay ngả 3 Quốc Lộ 18 đến Móng Cái và Quốc Lộ 4 đi Lạng Sơn , Cao Bằng . Thị trấn cũ kỹ xinh xắn nằm bên sông Tiên Yên . Đang có dự án xây cây cầu Vân Tiên rất dài từ Mũi Chùa – Tiên Yên cạnh lạch Tiên Yên và vụng Hà Đông qua đảo Cái Bầu – Vân Đồn . Mình chờ cây cầu nầy đã nhiều năm nay mà vẫn chưa xong , nếu cầu xây xong thì từ thị trấn Cái Rồng sẽ có con đường rất đẹp và rất vắng xuyên rừng và xuyên đảo Cái Bầu – Vân Đồn để đến Tiên Yên mà không phải dùng Quốc Lộ 18 nguy hiểm , đầy xe tải 22 bánh nặng nề !
Đầm Hà và Quảng Hà là hai thị trấn nho nhỏ , be bé , xinh xinh trên đường đến Móng Cái . Ghé hai nơi này coi như ta được đi lùi về quá khứ vài chục năm . Những con đường nhỏ , quanh co , yên tĩnh , ngôi giáo đường khiêm nhượng với vóc dáng cũ kỹ phủ đầy bụi thời gian . . .
Sau 135km từ Cái Rồng – Vân Đồn , ngay giữa trưa trời nắng chang chang mình đến Móng Cái , thành phố lớn nằm ở cực đông bắc nước ta , bên bờ vịnh Bắc Bộ và Biển Đông , giáp biên giới với Trung Cộng . Đi xe máy lòng vòng dạo phố phường và tìm được khách sạn giá dễ chịu trong khu trung tâm , gần phố gần chợ và gần cả cây cầu Bắc Luân dẫn qua Trung Cộng .
Nguyễn Chi Hoài Nhơn
