Từ Berlin xa xôi đông bắc xứ Đức – Phổ , xuống vùng Biển Hồ – Bodensee – Ba biên giới , Đức – Thụy Sĩ – Áo ở miền nam nước Đức . Qua nước Áo dạo chơi vài tiếng đồng hồ , sau đó ghé thủ đô Vaduz thăm vương quốc tí hon Liechtenstein , rồi tiếp tục xuôi về phương nam , băng qua núi cao hùng vĩ của dãy Alpen , xuyên qua nước Thụy Sĩ từ bắc xuống nam để đến nước Ý .
Como , thành phố bên hồ Lago di Como miền bắc nước Ý .
Lộ trình hôm nay sẽ đi từ Lugano – Thụy Sĩ , vượt qua biên giới để đến Ý . Đường không dài , nhưng vừa dễ và cũng vừa . . . khó ! Dễ vì sẽ không còn bị leo đồi leo núi nữa mà sẽ xuống dốc , từ độ cao vài trăm thước của tiểu bang Ticino – Thụy Sĩ ở lưng chừng trên sườn núi phía nam của dãy Alpen xuống miền bắc nước Ý , và khó vì sẽ đi vào vùng công kỹ nghệ quan trọng nhất nước Ý , mật độ nhà máy , mật độ đường xá , mật độ xe cộ lưu thông , mật độ nhà cửa và mật độ dân cư tương đối rất cao , vào đến Milano lại thêm một bậc khó nữa vì thành phố này lớn thứ nhì ở Ý , mạng lưới đường phố chằng chịt và nhất là mình chưa tự tay lái xe ô tô đến Milano lần nào !
Lần đầu tiên đến Ý đã lâu lắm rồi , lúc đó mới 24 tuổi , trên vai là cái ba lô , trong túi có thẻ xe lửa Inter Rail Ticket đã được giảm giá cho sinh viên và mấy trăm D – Mark , tiền của Tây Đức thời đó . Điều kỳ diệu của vé xe lửa này – lúc đó gọi là Inter Rail Ticket , là trong vòng một tháng ta được phép sử dụng hầu như tất cả các tuyến xe lửa của những quốc gia châu Âu , kể cả mấy nước ở Đông Âu , lúc đó vẫn còn đang theo chủ nghĩa cộng sản .
Thế là có cơ hội để thỏa lòng mong muốn được lang thang rong ruổi , chủ yếu là qua khắp các nước phía nam châu Âu cho ấm vì miền trung và bắc Âu đang cuối mùa đông lạnh lắm , mình nhớ lúc đó khoảng tháng 3 tháng 4 dương lịch , vẫn còn đang trong kỳ nghỉ của lục cá nguyệt mùa đông .
Và để tiết kiệm thời giờ , nhất là tiết kiệm chi phí nên hành trình phải được lữ khách tự thiết kế rất sít sao và chính xác nhờ những cuốn thời khóa biểu dày cộm của công ty đường sắt phát hành , tặng cho khách để tiện việc tra cứu giờ đi giờ đến của những tuyến xe lửa đi khắp các nước ở châu Âu .
Thường là ban ngày ta sẽ đến một thành phố xinh đẹp hấp dẫn nào đó , gởi ba lô ở nhà ga hoặc cho vào hộc tủ sắt hành lý rồi khóa lại , thời đó lệ phí tương đối rẻ , chỉ 1 DM = 0,5 USD cho 24 giờ . Sau đó đi tay không , nhẹ nhàng không vướng víu gì cả , tha hồ tham quan những địa điểm danh lam thắng cảnh , len lỏi qua các hang cùng hẻm hóc của thành phố này trong vòng một ngày ròng rã , lội bộ cho tới tối , tìm mấy chỗ hàng quán bình dân ăn mấy cái xúc xích với khoai tây chiên hoặc chui vào Mc Donald hay Burger King làm cái Hamburger cho đủ chất , coi như ăn để mà sống thôi , chuyện chính là đi cho biết đó biết đây !
Ăn uống xong thì chân cẳng rã rời và trời cũng dần về khuya . Vậy là đúng như chương trình đã nghiên cứu thiết kế kỹ càng , quay trở lại nhà ga xe lửa , lục chìa khóa , mở hộc sắt lấy ba lô và ra sân ga để chuẩn bị đón chuyến tàu đêm . Quan trọng là phải cố tìm cho được toa tàu nào càng vắng khách càng tốt để ta có thể tự tiện sắp xếp , thay vì 6 ghế ngồi thì có thể kéo ra thành 3 cái băng đủ dài và đủ rộng để 3 khách có thể ngủ thẳng cẳng !
Nếu hên thì một mình ta được một ngăn dành cho 6 người , sẽ có giấc ngủ ngon . Thường thì 2 người vẫn còn nằm được , và nếu nhiều khách thì cứ ngủ . . . ngồi , sức trẻ mà ngán gì ! Đường ray và xe lửa bên châu Âu đều tốt nên di chuyển êm như ru , còn êm hơn đi máy bay và hơn xe buýt giường nằm của ta bây giờ nhiều , nên giấc ngủ tương đối ổn để tái tạo lại năng lượng cho ngày hôm sau .
Bên châu Âu mạng lưới và tốc độ trung bình của xe lửa khá tốt nên chỉ qua một đêm là đi được 600km – 800km , có khi đã ngang qua đến mấy quốc gia , trải qua mấy lần xét giấy tờ tùy thân . Buổi tối khuya , lên xe lửa ở nước Đức , dọc qua Thụy Sĩ , chui qua những hầm xuyên núi Alpen , sáng sớm hôm sau đã đến Ý hoặc buổi tối lên xe lửa ở Freiburg im Breisgau – tây nam nước Đức , ngủ một giấc dài là sáng hôm sau đã đến vùng biển Côte d ‘ Azur tràn ngập nắng ấm bên bờ Địa Trung Hải miền nam nước Pháp , với những thành phố ta đã được biết , qua những giờ học Pháp văn khi xưa như Marseille , Toulon , Saint Tropez , Cannes , Nice , Monaco v . . . v . . .
Lần xa xưa năm đó , nước Ý đón mình bằng phong cảnh đẹp tuyệt vời trong nắng ấm ban mai chiếu xuống miền bắc Ý vùng Lombardei . Ga xe lửa Milano là ga cụt – không đi thẳng tiếp tục được mà phải cho đoàn tàu đi lui ra xa , cách nhà ga một đoạn rồi mới đổi hướng . Đây là trạm lớn nhất của miền bắc nước Ý nên nhà ga cũng to lớn hoành tráng , chứa được vài chục sân ga và tuyến đường tàu sắt , với vô số hàng quán , nhiều quầy ăn uống .
Đi một vòng quan sát quanh trong sân ga , chọn một quầy Cafe giữa nơi đông đúc người qua lại , cẩn thận để ba lô giữa hai chân , mặc dù trong ba lô chẳng có thứ gì giá trị , ngồi trên quầy thưởng thức cái bánh mì sừng trâu – Croissant mới ra lò , với ly Cappuccino – cà phê sữa nóng thơm phức và ngạc nhiên xen lẫn thích thú khi được thối lại những tờ giấy bạc của Ý vừa to hơn bàn tay , vừa có mệnh giá cũng rất to , toàn là 1.000 , 10.000 , 50.000 , cả 100.000 và hình như cả 1.000.000 Lira nữa nếu mình nhớ không nhầm , trong khi những nước khác chỉ có những mệnh giá nhỏ hơn nhiều như 1 , 10 , 50 , 100 hoặc cao lắm như Đức là 1.000 DM = 500 Euro = 550 USD bây giờ . Đặc biệt , những đồng tiền đúc bằng kim loại được thiết kế , trang hoàng rất đẹp và cũng rất to – có đồng to gần bằng lòng bàn tay !
Hiện nay , xe lửa bên châu Âu tốt hơn và cũng vẫn có những loại vé giống như vừa kể , thậm chí có phần hấp dẫn hơn vì ta có thể chọn lựa dừng ở một nơi nào đó một vài ngày rồi đi tiếp hoặc vé cho vài tuần hoặc chỉ trong phạm vi một số nước thôi chứ không cần phải cắm đầu cắm cổ , tham lam đi cho nhiều , phải suốt ngày lê lết lang thang cho mòn giày rồi tối ngủ gà ngủ gật vật vờ trên xe lửa như lúc còn trẻ .
Thời gian tới , nếu có hứng và đủ điều kiện để thực hiện được một chuyến du lịch ba lô bằng xe lửa như vậy , trước khi treo giày từ giã cuộc đời gió bụi , tuyệt tích giang hồ thì chắc sẽ thích thú lắm , hấp dẫn biết bao !
Xin được quay trở lại với lộ trình ngày hôm nay : Lugano – Chiasso – Como – Milano .
Km 26 – Chiasso . Thị trấn này có thể coi như là nằm ở cực nam của đất nước Thụy Sĩ , trạm biên giới để đi về phương nam . Cửa khẩu lớn , và vì Ý với Thụy Sĩ đều là thành viên của Hiệp ước Schengen – Hiệp ước ” tình không biên giới ” , có nghĩa là coi như biên giới giữa hai quốc gia được thả cửa , không phải dừng xe xuất trình giấy tờ của xe và người như trước đây mấy chục năm . Giờ đây lúc lái xe qua cửa khẩu , ta chỉ phải đi chậm lại , từ từ thong thả cho xe tiếp tục lăn bánh , đương nhiên là dưới sự quan sát chặc chẽ của nhiều camera , chỉ chưa đầy 100m là đã vào lãnh thổ nước Ý .
Đương nhiên có một số trường hợp bị camera quan sát thấy có hiện tượng bất bình thường , thậm chí bị nghi ngờ có hành vi phạm pháp thì nhân viên công lực sẽ xuất hiện và yêu cầu xuất trình giấy tờ cũng như khám xét rất kỹ xe và người !
Km 34 – Como . Thành phố du lịch ở cực nam hồ Como , rộng 146km2 , chỗ sâu nhất hơn 400m . Hồ có dạng như chữ y lộn ngược , dài 46km và bề rộng trung bình khoảng chừng 4,5km , thuộc vùng Lombardei miền bắc nước Ý , vẫn còn ở độ cao hơn 200m , dân số 85.000 người , gọi theo tiếng Ý là Lago di Como .
Phố phường nằm trong chu vi của tường thành cổ có từ thế kỷ 12 và vẫn còn được giữ gìn – tu sửa – bảo vệ rất tốt . Con đường đi dạo đẹp nhất bắt đầu từ trung tâm , ngay quảng trường Piazza Cavour , đi bộ ven theo bờ hồ , sẽ ngang qua nhiều tượng đài , dinh thự của cơ quan công quyền , biệt phủ của các giòng dõi quí tộc , những công viên cây xanh . Nhiều ngôi biệt thự bên bờ hồ được trưng dụng và đã trở thành những viện bảo tàng văn hóa nghệ thuật phục vụ cho công chúng .
Chúng ta , ai cũng xài nhiều dụng cụ điện và đều biết đơn vị của điện thế là Volt , thí dụ các ổ cắm điện trong nhà của chúng ta đều cho giòng điện 110 Volt . Và Volt là tên của nhà bác học Alessandro Volta , 1745 – 1827 , được chào đời , đi học và thành danh tại thành phố Como này . Người đời dùng tên nhà bác học này làm đơn vị điện thế để tưởng nhớ và vinh danh ông , xứng đáng được lưu danh muôn thuở !
Alessandro Volta là người đã đặt nền móng cho môn học về điện , ông cũng là người phát minh ra Pin để cho loài người chúng ta ngày hôm nay sử dụng dễ dàng các thiết bị điện . Máy tính bảng mình đang dùng để viết những giòng chữ này cũng có gắn một cục Pin , trên nguyên tắc do nhà bác học Alessandro Volta phát minh ra cách đây hơn 200 năm !
Tại thành phố Como còn có Tempio Voltiano – Nhà lưu niệm , trưng bày và giải thích rất rõ ràng – tường tận – tỉ mỉ những khám phá – định lý – phát minh của ông , gọi là Đền Alessandro Volta có vẻ thích hợp hơn vì có chữ ” Tempio ” và đây là dinh thự to đẹp với phần trình bày rất khoa học , một địa chỉ mà những bạn đam mê khoa học kèm với lòng ngưỡng mộ những người đã cặm cụi cả đời cống hiến cho khoa học , không được phép bỏ qua !
Đó lại chuyện ngày xưa , đã hơn 200 năm trôi qua . Còn mới cách đây 74 năm , vào một ngày mùa xuân , cuối tháng 4 năm 1945 , tại thị trấn Dongo xinh đẹp , cũng bên hồ Como này nhưng nằm ở đầu phía bắc , cách thị trấn Como 50km về hướng đông bắc , tên trùm phát xít Ý Benito Mussolini bị bắt cùng với cô vợ hờ và mấy ” đồng chí lãnh đạo ” khác .
Không muốn để quân Đồng Minh đem tên trùm phát xít Benito Mussolini ra tòa án tội phạm chiến tranh xử nên đội du kích trong hàng ngũ Resistenza đã quyết định xử Benito Mussolini theo kiểu . . . nhà thơ – phó thủ tướng – ủy viên Bộ Chính trị Tố Hữu , đó là :
Căm hờn lại giục căm hờn ,
Máu kêu trả máu , đầu van trả đầu !
Sáng ngày 28 tháng 4 năm 1945 , trùm phát xít Benito Mussolini và 5 ” đồng chí lãnh đạo ” bị du kích Resistenza xử tử bằng súng . Thật ra Benito Mussolini đã gây quá nhiều tội ác nên ta có thể hiểu là hắn bị xử theo kiểu Mafia Ý là ” Ân đền oán trả ” cho đáng đời !
Xin lỗi đã dẫn dắt các bạn lạc đường đi quá xa vào lịch sử , đến viếng nhà bác học Alessandro Volta , rồi còn ” xử ” tên trùm phát xít Benito Mussolini nữa , nhưng vì đây là những nhân vật dính líu tới thành phố và hồ Como . Xin được trở lại với hành trình ngày hôm nay !
Như các bạn đã thấy trên bản đồ . Hồ Lugano lớn và đẹp nhưng hồ Como còn lớn hơn gấp nhiều lần và cũng vô cùng hấp dẫn với không biết bao nhiêu là thị trấn , xóm làng nằm bên hồ nước thơ mộng này . Hồ hoàn toàn nằm trong lãnh thổ nước Ý , có tuyến xe buýt công cộng đưa khách đi vòng quanh hồ , ghé qua khắp các thôn xóm . Đương nhiên có cả những tuyến phà trên hồ nối các địa danh , thị trấn ven hồ , những tuyến tàu thuyền du lịch to hoặc nhỏ , chở khách đến khắp các danh lam thắng cảnh nằm bên hồ .
Ghé qua chốn thiên đàng hạ giới như thế này mà lại không được lưu lại vài ngày để tìm hiểu thêm , sống chậm thêm trong bầu không khí trong lành , trong không gian êm đềm tuyệt đẹp như ở hồ Como thì thật là đáng tiếc !
Nguyễn Chí Hoài Nhơn
Photos:
